Opisywałam już, odwołując się do przemian odwracalnych oraz momentu bezwładności, dlaczego nieopłacalne jest wywoływanie rewolucji.
http://wawelskigrod.pl/jak-fizyka-pomaga-zrozumiec-zycie-spoleczne/
Co jednak stanie się, gdy emocje społeczeństwa będą przez dłuższy czas tłumione, niejako ochładzane, a następnie otrzymają gwałtowny impuls, który je wyzwoli?
Sądzę, że dobrą analogią takiej sytuacji jest woda przechłodzona. Przy zachowaniu ogromnej staranności, możliwe jest utrzymanie wody w postaci ciekłej w temperaturze znacznie niższej, niż 0oC, do jakich jesteśmy przyzwyczajeni jako temperatury krzepnięcia najpopularniejszego płynu na naszej planecie.
Żeby otrzymać wodę przechłodzoną, należy unikać wstrząsów oraz pilnować, by w próbce nie było ani odrobiny kurzu. Podobnie, aby utrzymać społeczeństwo we wspomnianym stanie, nie można pozwolić, by nieoczekiwane informacje, jak drobinki kurzu w wodzie, wprowadziły zmiany w sposobie myślenia, i by piorunujące wydarzenia nie przyniosły obywatelom wstrząsu, który diametralnie zmieni ich sytuację oraz sposób postrzegania świata. Z wodą przechłodzoną jest bowiem jeden problem: kiedy gwałtownie poruszy się naczyniem, w którym się ona znajduje, ciecz błyskawicznie zamarza.
Podobnie jest zresztą z bardziej oczywistym przypadkiem, gdy rozciąga się choćby zwykłą gumkę recepturkę – w pewnym momencie pęknie. Jeśli przyłoży się odpowiednią siłę, tak samo stanie się ze sprężyną – najpierw będzie się wydłużać, aż w końcu wiązania nie wytrzymają.
Zwracam przy tym uwagę, że przerwana w ten sposób recepturka sprężynuje i pękając, uderza osobę, która ją zniszczyła.
Z powyższych przykładów można wnioskować, że przemiany długo powstrzymywane po przekroczeniu punktu krytycznego dzieją się lawinowo.
Przeważnie nie jest to zjawisko pozytywne, gdyż wprowadza zamęt. Może jednak zapobiec kontrolowaniu go przez czynniki zewnętrzne (choć odwrotna sytuacja, pozwalająca na ułatwienie takiego nadzoru, także nosi cechy prawdopodobnej – chaos sprawia, że ingerencja przechodzi niezauważona).
Żył jednak filozof, raczej kontrowersyjny, który był zwolennikiem przemian podobnych do krzepnięcia wody przechłodzonej. Uważał on na przykład, że mając przeciwników i chcąc się ich pozbyć, należy to zrobić „raz a dobrze”. Okrutna ta koncepcja niosła w sobie zarazem logikę jak i kompletne wyzucie z moralności.
Wyżej wymieniony filozof zwał się oczywiście Niccolo Machiavelli.
Rewolucję, jak wiadomo, pochwalał też Marks. Pisał on w analizie zamachu stanu, przeprowadzonego przez Ludwika Napoleona Bonaparte 2 grudnia 1852r. (tytuł bierze się stąd, że brumaire była to nazwa drugiego miesiąca w kalendarzu rewolucyjnym) „18 Brumaire'a Ludwika Bonaparte”: ”Ale rewolucja działa gruntownie. (…) Spełnia swe dzieło metodycznie. (…) Doprowadza ona najpierw do doskonałości władzę parlamentarną, aby móc ją obalić. Teraz, kiedy to osiągnęła, doprowadza do doskonałości władzę wykonawczą, sprowadza ją do jej najczystszego wyrazu, izoluje ją, przeciwstawia ją sobie, jako jedyny obiekt, w cela skoncentrowania przeciw niej wszystkich sil burzących”.
Chronologicznie, kolejnym przeciwnikiem zmian stopniowych był Lenin. To on twierdził, że „Demokraci drobnomieszczańscy, ci rzekomi socjaliści, zastępujący walkę klasową mrzonkami o pogodzeniu się klas, wyobrażali sobie również przeobrażenia socjalistyczne w sposób marzycielski, nie w postaci obalenia panowania klasy wyzyskującej, lecz w formie pokojowego podporządkowania się mniejszości - uświadomionej co do swych zadań większości.” Krytykował więc ideę zmian stopniowych i spokojnych. Jaki był skutek wprowadzenia idei marksizmu-leninizmu, ogólnie wiadomo.
Dlatego też uważam, że nauki społeczne wysnute z fizyki, jako powstałe na bazie otaczającej nas natury, mają większą szansę powodzenia. Tak, jak w wielu strukturach można dostrzec fraktale, mechanizmy działające na poziomie oddziaływań międzycząsteczkowych da się do pewnego, ograniczonego stopnia przenieść do znacznie większej skali.
